صفحه ساعت - درباره ساعت

صفحه ساعت - درباره ساعت

وقتی به یک ساعت مچی نگاه می‌کنیم، اولین چیزی که نظرمان را جلب می‌کند صفحه یا همان Dial است. صفحه ساعت (Dial) فراتر از یک بخش ساده برای نمایش زمان است. این بخش، ترکیبی از هنر، مهندسی و انتخاب‌های طراحی است که تعیین می‌کند ساعت چگونه در دست و در نگاه دیگران دیده شود. طراحی، مواد اولیه و پیچیدگی‌های فنی آن می‌تواند یک ساعت معمولی را به یک اثر هنری تبدیل کند. اگر تا به حال فکر می‌کردید که صفحه ساعت فقط شامل عقربه‌ها و اعداد است، این مقاله دیدگاه شما را تغییر خواهد داد. در این مقاله از پایه تا پیشرفته، از اجزای به کار رفته، انواع طراحی‌های سنتی تا ترندهای امروز و نکات انتخاب و نگهداری را با زبانی ساده و کاربردی برای شما گردآوری کردیم.

انواع صفحه ساعت مچی - فرق صفحات ساعت

اجزای تشکیل دهنده صفحه ساعت مچی (Dial)

صفحه نمایش ساعت شامل قسمت های متعددی از جمله: شمارشگر (ایندکس)، عقربه‌ها ، تقویم می‌باشد و دسته کوک برای تنظیم محرکه‌های آن است . البته امروزه با گسترش علم صفحات ساعت تنها محدود به موارد ذکر شده نمی‌باشند و در برخی از ساعت‌ها شاهد المان‌های جدیدی هستیم. همچنین ساعت‌های دیجیتال با توجه به عملکردهای متفاوتی که دارند، دارای قسمت‌های مربوط به خودشان هستند. این قسمت هویت بصری ساعت را می‌سازد: رسمی، اسپرت، مینیمال، یا آوانگارد. انتخاب یک صفحه ساعت مناسب می‌تواند تمام ظاهر ساعت مچی شما را تغییر دهد و حتی باعث شود یک ساعت ارزان‌تر حس لوکس‌تری بدهد!

1. شمارشگر (Index) و نشانگرها

ایندکس‌ها (Index) یا همان نشانگرهای ساعت، اولین چیزی هستند که چشم بیننده را جذب می‌کنند. تنوع در طراحی آن‌ها بسیار گسترده است:

انواع نشانگرهای ساعت نشانگرهای ساعتتفاوت نشانگرهای ساعت
انواع ایندکس ساعت انواع ایندکس ساعت مچیفرق ایندکس‌های ساعت
  • ایندکس‌های خطی (Baton/Stick): ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع، که به شکل خطوطی باریک و کشیده طراحی می‌شوند و مناسب ساعت‌های مینیمال و کلاسیک هستند.

  • ایندکس‌های نقطه‌ای (Dot): معمولا در ساعت‌های اسپرت و غواصی استفاده می‌شوند. این نقاط اغلب بزرگ و با مواد شب‌نما پوشیده شده‌اند تا خوانایی را در شرایط نوری ضعیف افزایش دهند.

  • ایندکس‌های عددی (Numeral): شامل اعداد رومی، عربی یا حتی اعداد خاص Art Deco می‌شوند.

  • ایندکس‌های ترکیبی: بسیاری از ساعت‌ها از ترکیب ایندکس‌های خطی و عددی (مثلا خطی در ساعت‌های زوج و عددی در ساعت‌های فرد) برای زیبایی و خوانایی بیشتر استفاده می‌کنند.

2. عقربه‌ها (Hands)، نمایش دهنده‌های زمان و ویژگی‌ها

عقربه‌ها نقش اصلی را در نمایش زمان و گذر آن ایفا می‌کنند و طراحی آن‌ها تأثیر زیادی بر شخصیت و سبک یک ساعت دارد. برای مثال شما هرگز یک جفت عقربه فانتزی را در یک ساعت مردانه اسپرت نخواهید دید. همچنین عقربه‌های داخل ساعت، تنها برای نمایش زمان نیست و گاها برای یک ویژگی (قابلیت) مانند: نمایش روزهای هفته، کرنوگراف یا … نیز به کار گرفته می‌شود. معمولا در ساعت هایی که چند عقربه‌ای هستند، عقربه‌های نمایش زمان بلند و کشیده‌تر نسبت به مابقی عقربه‌ها هستند. نکته قابل توجه درباره عقربه‌های ساعت شمار این است که، اولین بار توسط ساعت ساز معروف به نام "آبراهام لوئیس برگوت" در قرن نوزدهم برای بهتر خوانده شدن ساعت اختراع شد.

عقربه‌های کلاسیک و سنتی:

  • Dauphine: شکلی شبیه به یک مثلث کشیده با نوک تیز دارد. بسیار ظریف و برای ساعت‌های کلاسیک مناسب است.
  • Sword: شبیه به شمشیر با بدنه پهن و نوک تیز، ظاهری قدرتمند و اسپرت به ساعت می‌دهد.
  • Leaf (Foliage): به شکل برگ درخت با خطوط منحنی ظریف، برای ساعت‌های رسمی و هنری ایده‌آل است.
  • Breguet: عقربه‌ای با یک دایره توخالی در نوک خود که نشان‌دهنده سبک طراحی برند Breguet است.
انواع عقربه ساعت مچی
تفاوت عقربه های ساعت مچی کلاسیک و اسپرت

عقربه‌های اسپرت و مدرن:

  • Mercedes: این نوع عقربه، به خاطر بخش دایره‌ای روی عقربه ساعت‌شمار، به نمادی برای برند رولکس تبدیل شده است. این دایره به خاطر افزایش سطح شب‌نما برای خوانایی در تاریکی طراحی شده است.
  •  Arrow: عقربه‌ای شبیه به پیکان که به دلیل اندازه و وضوح بالا در ساعت‌های غواصی و کرنوگراف کاربرد دارد.
  •  Cathedral: با طراحی پرجزئیات و شبیه به پنجره‌های کلیسا، اغلب در ساعت‌های نظامی و قدیمی دیده می‌شود.

3. صفحات فرعی (Sub-dials) و کرنوگراف‌ها

صفحه‌های کوچک‌تر و فرعی روی صفحه اصلی که به ساب‌دایل‌ها معروف هستند، قابلیت و ویژگی‌های ساعت مچی را نمایش می‌دهند. رایج‌ترین کاربرد ساب‌دایل‌ها در ویژگی کرنوگراف‌ها (زمان‌سنج‌ها) است که در اکثر مدل‌های ساعت مچی مردانه مشاهده می‌شود. یک کرنوگراف معمولا سه صفحه فرعی دارد:

  • ثانیه شمار کرنوگراف: برای اندازه‌گیری ثانیه‌ها.
  • دقیقه‌شمار کرنوگراف: برای اندازه‌گیری دقیقه‌ها.
  • ساعت‌شمار کرنوگراف: برای اندازه‌گیری ساعت‌ها.

ساب‌دایل‌ها همچنین می‌توانند برای نمایش فاز ماه، 24 ساعت شبانه‌روز یا حتی تقویم و … در ساعت زنانه و مردانه استفاده شوند.

4. تقویم و پیچیدگی‌های آن

هنگامی که قصد خرید ساعت مچی دارید، علاوه بر توجه به سبک طراحی صفحه، بهتر است نسبت به علائم و اعداد داخل صفحه هم توجه کنید. به طور کلی ساعت سازی متولد شده از علم نجوم است؛ از زمانی که بشر در گذر زمان در صدد بدست آوردن برنامه‌ای دقیق برای زندگی خود بوده، زمان توسط ماه و خورشید و ستارگان اندازه گیری می‌شد. چرخه‌ی اندازه‌گیری آنها منجر به ایجاد تقویم‌هایی برای نمایش تاریخ، روزهای هفته و ماه ها شد که در اینجا نمونه‌های کامل از همه اشکال تقویم ها، به ترتیب از ساده ترین تا پیچیده ترین را معرفی می‌کنیم:




  • تاریخ ساده (Date):رایج ترین تقویم بر روی ساعت‌هاست که از یکم تا سی و یکم ماه را نمایش می دهد. که البته برای ماه‌های کمتر از 31 روز باید تاریخ مجدد به طور دستی تنظیم شود. تاریخ به دو روش در این نوع تقویم قابل نمایش است; با عقربه کوچک و یا داخل یک پنجره کوچک که معمولا در نیمه شب (بین ساعت 11 تا 5 صبح) عدد آن تغییر می کند.







  • روز و تاریخ (Day-Date): نوع دیگر ساعت‌های تقویم دار، این نوع است که علاوه بر نمایش تاریخ 31 روزه، روزهای هفته را نیز نمایش می‌دهند. نمایش اسامی روز‌های هفته در اکثر ساعت‌ها به زبان انگلیسی و گاها در بعضی مدل‌ها مانند ساعت سیکو 5، به زبان عربی هم قابل مشاهده است.



ساعت مچی تقویم ساده ساعت مچی تقویم دار - ساعت day-date
ساعت مچی تقویم کامل تقویم ساعت - تقویم کامل ساعت - perpetual calendar
  • تقویم کامل (Complete Calendar): ساعت‌های تقویم کامل که به تقویم سه گانه هم شناخته می‌شوند دارای نمایش تاریخ، ماه، سال و روزهای هفته هستند. اگر وضعیت تغییرات ماه هم مشخص باشد، می‌توان گفت که ساعت دارای یک تقویم کامل است. به علاوه برخی ساعت‌ها در صفحه نمایش خود اعداد 1 تا 24 را نمایش می‌دهند که به منظور نمایش ساعت‌های روز یا شب می‌باشند، به طور مثال 9صبح یا 9شب را نشان می دهد.

  • تقویم سالیانه (Annual Calendar): این نوع تقویم، روزها و ماه‌ها را به صورت خودکار تنظیم می‌کند و فقط یک بار در سال (در پایان فوریه) نیاز به تنظیم دستی دارد. 

  • تقویم دائمی (Perpetual Calendar): یکی از شاهکارهای مهندسی ساعت‌سازی است که روز و تاریخ را حتی در سال‌های کبیسه به صورت خودکار تنظیم می‌کند. این سیستم تا سال ۲۱۰۰ به هیچ تنظیم دستی نیاز ندارد.

5. دسته کوک (Crown) و پوشش‌ها

دسته کوک برای تنظیم زمان و تاریخ است که معمولا روی قاب و در کنار عدد سه قرار داده میشود و بیشتر برای تنظیم ساعت مورد استفاده قرار میگیرد. اما استفاده دیگر از این قطعه برای تنظیم نمایش روز و تقویم داخل صفحه نیز می‌باشد.

به این صورت که در دو یا سه مرحله دسته کوک خارج میشود، در مرحله اول میتوانید روز یا تاریخ و در مرحله آخر عقربه های ساعت شمار را تنظیم کنید .

دسته کوک ساعت مچی - روش استفاده از دسته کوک ساعت

در ساعت‌های غواصی معمولا دسته کوک پیچیده می‌شود و بعد از چرخاندن میتوانید به سمت بیرون کشیده یا به سمت داخل هول دهید. این نوع دسته کوک ساعت‌های غواصی (screw-down crown) بصورت پیچی طراحی شدند تا آب‌بندی ساعت مطمئن‌تر و نفوذ آب به داخل موتور غیر ممکن شود. در بسیاری از ساعت‌های اسپرت یا ساعت‌هایی با صفحه‌های نسبتا شلوغ، از تعداد 2 الی 5 دکمه فشاری (Pushers) که به آن دکمه پمپی نیز گفته می‌شود، برای تنظیم یا استفاده از کاربردهای ساعت، قرار داده شده. در بعضی ساعت‌ها برای زیبایی بیشتر، از پمپ‌های مخفی که در کنار یا پشت قاب ساعت است، نیز استفاده می‌شود.


انواع مواد اولیه و سبک‌های طراحی، صفحه ساعت مچی

پیشرفت تکنولوژی، در تمام ابعاد ساعت مچی، از بخش‌های فنی مانند موتور ساعت گرفته تا بخش‌های طراحی ساعت مثل همین صفحه ساعت، دستخوش تغییرات زیادی بوده و ادامه دارد. پس قبل از خرید ساعت مچی بهتر است اطلاعات تخصصی و کامل‌تری از این موارد داشته باشید:

1. انواع مواد اولیه به کار رفته در صفحه ساعت (Dial Materials)

انواع صفحه ساعت مچی

صفحات ساعت از مواد بسیار متنوعی ساخته می‌شوند که هر کدام زیبایی و ویژگی‌های خاصی دارند:


  • مس و برنج (Brass): رایج‌ترین مواد اولیه که به عنوان پایه استفاده می‌شوند و سپس با رنگ یا لایه‌های مختلف پوشانده می‌شوند.
  • صدف مروارید (Mother of Pearl): یک ماده طبیعی و زیبا که از لایه‌های داخلی صدف ساخته می‌شود. به دلیل طرح‌های منحصر به فرد و بازی رنگ‌ها، برای اکثر مدل‌های ساعت زنانه به کار می‌رود که محبوبیت زیادی هم برای بانوان دارد.
  • سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی: صفحه‌هایی که از سنگ‌هایی مانند عقیق، لاجورد یا مالاکیت ساخته می‌شوند، ظاهری خاص و چشم‌نواز دارند.
  • متریال‌های نوین: برخی برندها از مواد پیشرفته‌ای مانند فیبر کربن (Carbon Fiber) برای ساعت‌های اسپرت و یا اونیکس (Onyx) برای ساعت‌های بسیار لوکس استفاده می‌کنند.

2. تکنیک‌های تزئینی و پرداخت صفحه

ظاهر نهایی یک صفحه ساعت، نتیجه ساعت‌ها کار دقیق و هنرمندانه است: 


  • گیلوش (Guilloché): یک تکنیک حکاکی مکانیکی است که با ایجاد الگوهای هندسی و ریز، بافت‌های زیبا و برجسته‌ای روی صفحه ایجاد می‌کند.
  •  لعاب کاری (Enameling): یکی از قدیمی‌ترین و هنرمندانه‌ترین روش‌ها که شامل پوشاندن صفحه با لایه‌ای از لعاب شیشه‌ای و پختن آن در دمای بسیار بالا است. لعاب گرند فو (Grand Feu) که در دمای بالای ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد پخته می‌شود، یکی از ارزشمندترین انواع آن است. 
  • سانبرست (Sunburst): تکنیکی که بافت‌های خطی از مرکز صفحه به بیرون ایجاد می‌کند و در زیر نور، جلوه‌ای درخشان و پویا به ساعت می‌دهد.
  •  سندبلاست (Sandblasting): بافتی مات و یکنواخت که از طریق پاشیدن ذرات ریز روی سطح ایجاد می‌شود.
انواع صفحه ساعت مچی

3. انواع فناوری شب‌نما و درخشش صفحه ساعت:

فناوری‌های شب‌نما (Lume) هم در طراحی و تزئین صفحه ساعت همیشه بحث پر اهمیتی است که تفاوت انواع آن را بهتر است بدانید:

  • تریتیوم (Tritium): ماده‌ای رادیواکتیو که بدون نیاز به شارژ نوری، به صورت مداوم نورافشانی می‌کند.
  • لوم (LumiNova): ماده‌ای غیر رادیواکتیو که نور را جذب و در تاریکی ساطع می‌کند.
  • برخی ساعت‌های حرفه‌ای از تیوپ‌های گاز تریتیومی (GTLS) استفاده می‌کنند که مدت طولانی‌تری می‌درخشند بدون نیاز به شارژ نور.
انواع شبنما ساعت مچی

روندها و آینده صفحات ساعت

دنیای ساعت‌سازی نیز مانند هر صنعت دیگری در حال تحول است. اگر تا چند سال پیش تنها گزینه‌های روی میز صفحات ساده سفید یا مشکی بودند، امروز برندها جسورانه‌تر عمل می‌کنند و از رنگ‌ها، متریال‌های خاص و طراحی‌های خلاقانه برای متفاوت کردن صفحه استفاده می‌کنند. از صفحات مینیمال و خلوت گرفته تا طراحی‌های اسکلتون که مکانیزم داخلی ساعت را به نمایش می‌گذارند، هرکدام بیانگر یک سلیقه و سبک زندگی خاص هستند. این ترندها هر کدام جنبه زیبایی‌شناسی دارند:

انواع صفحه ساعت
  • صفحات اسکلتون (Skeletonized Dials): این صفحات شفاف هستند و اجازه می‌دهند تا مکانیزم پیچیده موتور ساعت از جلو دیده شود. این طراحی، نمادی از هنر و مهندسی در ساعت‌سازی است.
  • فومه / گرادیانت (Fumé / Gradient): رنگ‌های محو شده که حس مدرن و لوکس می‌دهند.
  • صفحات آونتورین (Aventurine): با درخشندگی ستاره‌گونه، حس شب‌های آسمانی می‌دهد.
  • صفحه‌های متئوریت (Meteorite): با بافت‌های طبیعی فرازمینی؛ هر صفحه منحصربه‌فرد است. مانند استفاده از سنگ‌های طبیعی مثل سنگ شهاب‌سنگ یا سنگ آتشفشانی که در ساخت صفحات ساعت، به آن ظاهری کاملاً منحصر به فرد و فضایی می‌بخشد.
  • بازگشت به مینیمالیسم: صفحه‌هایی با حداقل جزئیات که فقط زمان را نمایش می‌دهند، بیانگر فلسفه "کمتر، بیشتر است" هستند، که در کنار پیچیدگی‌های طراحی های امروزی، مجدد به محبوبیت رسیدند.
  • صفحات دیجیتال و هوشمند: در ساعت‌های هوشمند، صفحه نمایش به یک مرکز اطلاعات تبدیل شده است. فناوری‌های جدید مانند نمایشگرهای AMOLED با وضوح بالا، امکان نمایش رنگ‌ها و اطلاعات بسیار دقیق را فراهم کرده‌اند.
  • صفحه هیبریدی (Hybrid): ساعت‌های هیبریدی، گاها ترکیب صفحه کلاسیک با یک نمایشگر دیجیتال کوچک و گاها تنها یک صفحه آنالوگ یکپارچه است، اما توسط سنسورهای به کار رفته در پشت قاب ساعت، عملکرد هوشمندانه دارند.

نکات کاربردی هنگام انتخاب صفحه ساعت

  1.  خوانایی را در اولویت بگذارید. اگر همیشه در نور کم هستید، میزان شب‌نما و اندازه عقربه‌های ساعت مهم‌ترند.
  2. رنگ و هماهنگی با کمد لباس. صفحه مشکی یا سفید همیشه قابل استفادست؛ اما صفحات رنگی هم استایل را برجسته می‌کنند. 
  3. اندازه قاب و قطر صفحه. صفحه بزرگ روی مچ کوچک ممکن است نامناسب به‌نظر برسد و همینطور برعکس!
  4. کاربری روزمره یا تخصصی؟ ساعت غواصی، خلبانی، یا رسمی، هر کدام ویژگی‌ها و مقاومت خاص خود را دارند که باید متناسب با نیازتان انتخاب کنید.
  5. آیا به ویژگی خاصی علاقه‌مندید؟ اگر از ویژگی‌هایی مثل Moonphase یا GMT لذت می‌برید، به جزئیات ساب‌دایل و نوع مکانیزم ساعت توجه کنید.

جمع‌بندی؛ انتخاب آگاهانه برای یک عمر

صفحه ساعت نه تنها قلب تپنده، بلکه هم هنر و ابزار و هم روح یک ساعت است. شناخت این اجزا و فناوری‌ها به شما کمک می‌کند تا هنگام خرید ساعت مچی، فراتر از یک نام برند به کیفیت ساخت، دقت در جزئیات و زیبایی هنری آن توجه کنید. چه به دنبال یک ساعت کلاسیک باشید که بتوانید آن را به نسل‌های بعدی منتقل کنید، چه یک ساعت اسپرت که همراه شما در هر ماجراجویی باشد. مهم‌تر از هر چیز،شناخت نیازهای خودِ شماست: آیا دنبال یک همراه روزمره می‌گردید، یا یک قطعه کلکسیونی؟ حالا می‌دانید که چه چیزی یک صفحه ساعت را واقعا خاص می‌کند. انتخاب شما، بازتابی از شخصیت شماست؛ پس آگاهانه و با دقت انتخاب کنید.

آخرین محصولات دیده شده


بستن فرم